|
foruhobekuntza_iruzkin_eskema.pdf |
Estatu kolpea 23 O / 23-F
Egunkarietan bereziak
El Mundo2001 eta El mundo gaur
El Pais25 urteurrena eta eguneko 7 ale 1981
RTVE berezia irudiekin
El Mundo2001 eta El mundo gaur
El Pais25 urteurrena eta eguneko 7 ale 1981
RTVE berezia irudiekin
Las claves del 23 F dokumentala
Nafarroako foruak hobetzeko legeaz LORAFNA / NFEBHLO
Nafarroako webgune ofizialetik jasotakoa:
1978ko espainiar konstituzioan, lehen aldiz espresuki babesten eta errespetatzen dira Nafarroako eskubide historikoak, eta Nafarroako instituzioentzat sistema demokratikoa ezartzen du.
1979. urtean, sufragio unibertsalaren bidez hautatu ziren Nafarroako Parlamentua —Espainiako lehen ganbera autonomikoa— eta Foru Aldundia. Handik urte batera, Nafarroako esparru juridikoa eta instituzionala berritzeko ituna negoziatzeko prozesuari hasiera eman zioten, eta, ondorioz, 1982. urtean, Nafarroako Foru Eraentza Birrezarri eta Hobeagotzeko Lege Organikoa (NFEBHLO aldarrikatu zen.
Hobeagotzearekin foru eraentza eguneratzeaz gain, Nafarroako autogobernu sekularra sakontzen da. Lege Organikoan, hitzaurrea, atariko titulua eta hiru titulu daude. Lehen tituluan, Nafarroako foru erakundeak ezartzen eta arautzen dira (Nafarroako Parlamentua, Nafarroako Gobernua eta Nafarroako Gobernuko Lehendakaria). Bigarren tituluan, Nafarroako ahalmenak eta eskumenak jorratzen dira; hirugarrenean, berriz, erreforma-prozesua erregulatzen da.
Hobeagotzea bitan berritu da:
2001. urtean, aldatu egin zen Nafarroako Gobernuko Lehendakaria automatikoki hautatzeko prozesua ezabatzearren, eta Lehendakariari Parlamentua aurrez desegiteko ahalmena eman zitzaion.
Nafarroako Gobernuak beste erreforma bat bultzatu zuen 2009. urtean, 1982. urteko testua egungo errealitate juridiko-politikora egokitze aldera. Nafarroako Gobernuak eta Espainiako Gobernuak hartutako akordioaren bidez berritutako testua 2010eko martxoaren 18an sinatu zuten, eta, Lege Organiko gisa urriaren 27ko 7/2010 Lege Organikoan aldarrikatu da. Horretarako ondorengo izapidea jarraitu da: Nafarroako Gobernuak onartu du, Nafarroako Kontseiluaren aldez aurreko txostenarekin, eta, ondoren, Nafarroako Parlamentuak onartu du, Espainiako Gobernura bidali baino lehen. Espainiako Gobernuak Gorte Nagusietan bideratu du gero Lege Organikoaren proiektu gisa, irakurketa bakarrean Diputatuen Kongresuan eta Senatuan onartu delarik.
Espainiako eta Nafarroako Gobernuek adostutako testuaren bidez, hogei bat artikulu aldatu dira, erantsitako eta aldatutakoen artean, baina aldaketarik handiena izan da legealdiaren epea beste lau urterako luzatzea Nafarroako Parlamentua aurrez deseginez gero eta hauteskunde berriak deitzea. Era berean, Ganbera desegitea ere jasotzen da, eratu eta handik hiru hilabetera Foru Erkidegoko Lehendakaria hautatu ez bada. Azkenik, Nafarroak Europar Batasuneko erabakietan parte hartu behar duela esaten da, haren eskumeneko edo intereseko gaietan.
Onartutako testuan, baita ere, 1982ko testua kontzeptu eta terminologia aldetik eguneratu dira. Nafarroako instituzio-garapenetik sortutako erakunde publikoak aipatzen dira espresuki, lehengo erredakzioan ez zeudenak; hau da, Herriaren Defentsaria eta Nafarroako Kontseilua. Halaber, Nafarroak onartutako eskumenekin lotutako beste batzuk izendatzen dira, dagoeneko ez dauden figurak ezabatu eta betetako aginduak arautzen dituzten lau xedapen iragankor indargabetzen dira.
7/2010 Lege Organikoarena
1978ko espainiar konstituzioan, lehen aldiz espresuki babesten eta errespetatzen dira Nafarroako eskubide historikoak, eta Nafarroako instituzioentzat sistema demokratikoa ezartzen du.
1979. urtean, sufragio unibertsalaren bidez hautatu ziren Nafarroako Parlamentua —Espainiako lehen ganbera autonomikoa— eta Foru Aldundia. Handik urte batera, Nafarroako esparru juridikoa eta instituzionala berritzeko ituna negoziatzeko prozesuari hasiera eman zioten, eta, ondorioz, 1982. urtean, Nafarroako Foru Eraentza Birrezarri eta Hobeagotzeko Lege Organikoa (NFEBHLO aldarrikatu zen.
Hobeagotzearekin foru eraentza eguneratzeaz gain, Nafarroako autogobernu sekularra sakontzen da. Lege Organikoan, hitzaurrea, atariko titulua eta hiru titulu daude. Lehen tituluan, Nafarroako foru erakundeak ezartzen eta arautzen dira (Nafarroako Parlamentua, Nafarroako Gobernua eta Nafarroako Gobernuko Lehendakaria). Bigarren tituluan, Nafarroako ahalmenak eta eskumenak jorratzen dira; hirugarrenean, berriz, erreforma-prozesua erregulatzen da.
Hobeagotzea bitan berritu da:
2001. urtean, aldatu egin zen Nafarroako Gobernuko Lehendakaria automatikoki hautatzeko prozesua ezabatzearren, eta Lehendakariari Parlamentua aurrez desegiteko ahalmena eman zitzaion.
Nafarroako Gobernuak beste erreforma bat bultzatu zuen 2009. urtean, 1982. urteko testua egungo errealitate juridiko-politikora egokitze aldera. Nafarroako Gobernuak eta Espainiako Gobernuak hartutako akordioaren bidez berritutako testua 2010eko martxoaren 18an sinatu zuten, eta, Lege Organiko gisa urriaren 27ko 7/2010 Lege Organikoan aldarrikatu da. Horretarako ondorengo izapidea jarraitu da: Nafarroako Gobernuak onartu du, Nafarroako Kontseiluaren aldez aurreko txostenarekin, eta, ondoren, Nafarroako Parlamentuak onartu du, Espainiako Gobernura bidali baino lehen. Espainiako Gobernuak Gorte Nagusietan bideratu du gero Lege Organikoaren proiektu gisa, irakurketa bakarrean Diputatuen Kongresuan eta Senatuan onartu delarik.
Espainiako eta Nafarroako Gobernuek adostutako testuaren bidez, hogei bat artikulu aldatu dira, erantsitako eta aldatutakoen artean, baina aldaketarik handiena izan da legealdiaren epea beste lau urterako luzatzea Nafarroako Parlamentua aurrez deseginez gero eta hauteskunde berriak deitzea. Era berean, Ganbera desegitea ere jasotzen da, eratu eta handik hiru hilabetera Foru Erkidegoko Lehendakaria hautatu ez bada. Azkenik, Nafarroak Europar Batasuneko erabakietan parte hartu behar duela esaten da, haren eskumeneko edo intereseko gaietan.
Onartutako testuan, baita ere, 1982ko testua kontzeptu eta terminologia aldetik eguneratu dira. Nafarroako instituzio-garapenetik sortutako erakunde publikoak aipatzen dira espresuki, lehengo erredakzioan ez zeudenak; hau da, Herriaren Defentsaria eta Nafarroako Kontseilua. Halaber, Nafarroak onartutako eskumenekin lotutako beste batzuk izendatzen dira, dagoeneko ez dauden figurak ezabatu eta betetako aginduak arautzen dituzten lau xedapen iragankor indargabetzen dira.
7/2010 Lege Organikoarena
Estatutua negoziatzeko nondik norakoen inguruko artikulu bat HEMEN.
DEMOKRAZIA GARAIKO HAUTESKUNDEEN EMAITZAK 1977-2008 El paisetik
BERTAN sakatuz RTVEk prestaturiko grafikoak ikus daitezke
2011ko hauteskundeen emaitzak
GAL taldearen eta Estatuaren gerra zikinaren inguruko berezia BERRIAk argitaratua Lasa eta Zabala ETA kideen desagerpenaren 30. urte muga dela. BERTAN irakurgai.
Informazio anitz, garaiko dokumentuak, argazkiak eta zenbait elkarrizketa ere topatuko dituzue.
Urteka gertatutako atentatuak eta bakoitzaren ingurko informazioa
Errefuxiatuak
Hildakoak
Atentatuak
Epaitegietan
Ikerketa kazetaritza
Ondorioak eta kredituak
Informazio anitz, garaiko dokumentuak, argazkiak eta zenbait elkarrizketa ere topatuko dituzue.
Urteka gertatutako atentatuak eta bakoitzaren ingurko informazioa
Errefuxiatuak
Hildakoak
Atentatuak
Epaitegietan
Ikerketa kazetaritza
Ondorioak eta kredituak